آفتشناسى یا آسیبشناسى جوان
بحث آفتشناسى یا آسیبشناسى جوان، بحث بسیار مهمى است. حتى از سرمایهشناسى و اصل سرمایه - که همان جوانى باشد - کمتر نیست ؛ چرا که اگر قدر «نعمت» جوانى را ندانیم و خوب از آن استفاده نکنیم، تبدیل به «نقمت» مىشود.(۱)
هموطن جوان من به خوبى مىداند که ما به عنوان یک انسان در طول زندگىمان همواره در معرض آسیبها و آفتهاى فراوانى قرار داریم. باید بسیار مواظب باشیم تا زندگى سعادتمندانه خود را تبدیل به زندگى شقاوتمندانه نکنیم و از مدت عمر و دوران جوانى به شکل خوبى بهره بگیریم. عموم انسانها در هر سن و سالى که باشند، همیشه در معرض آفتها و آسیبها قرار دارند ؛ اما جوان، شدّت آسیبپذیرىاش بیشتر است. اینکه انسان، عالم و آدم را دشمن خود بداند و همه حوادث را بدبینانه تحلیل کند، عاقلانه نیست ؛ امّا از سوى دیگر، غفلت در زمینه شناخت آسیبها و دشمنیها نیز زیانبار است.
دنیا گذرگاه عجیبى است و ما که ناخواسته در این دنیا حضور پیدا کردهایم، خوب است بدانیم که نه آمدنمان به این جهان، دست خودمان بوده است و نه رفتنمان. پیدایش ما در این دنیا - که گذرگاهى بین هستىِ جاودانه و نیستىِ جاودانه است - بیرون از دایره انتخاب و اختیار ما بوده است. مدت عمر ما در این دنیا، بر اساس فلسفه آفرینش، براى پیمودن مسیر کمال و یافتن ارتقاى روحى و سعادت همیشگى بوده است ؛ البته اگر بدانیم که چگونه باید از این گذرگاه سخت عبور کنیم، تا پیمودن راه، همراه با سلامتى و سعادتمندى باشد.
باید آگاه باشیم که آفتهاى گوناگون و تیرهاى بلا از هر سو ما را نشانه گرفتهاند. عجیب دنیایى است! در این دنیاى زیبا و رنگارنگ و دلفریب، همه چیز به هم آمیخته است: خوبى و بدى، زشتى و زیبایى، سلامت و بیمارى، ارزش و ضد ارزش، انسانیت و ضد انسانیت، معنویت و مادیّت، حلال و حرام، حق و باطل، حیات و مرگ، دنیا و آخرت، و...
خلاصه! دنیا معجونى است از ارزشها و ضد ارزشها. خیلى باید حواسمان جمع باشد که در این بازار آشفته، گول نخوریم و دست خالى از این دنیا نرویم! همه ما در این دنیا مشغول تجارت و داد و ستد هستیم. چه خوب است مواظب باشیم که چه مىدهیم و چه مىگیریم! چه به دست مىآوریم و چه چیزى را از دست مىدهیم! آیا در آخر کار، سود مىکنیم یا زیان مىبینم! و بالاخره در پایان کار، در پایان دوره جوانى و یا در هنگام خروج از این معرکه دنیا چه چیزى دستمان را مىگیرد و در اِزاى آن، چه چیزى را از دست مىدهیم و چه چیزى دریافت مىکنیم؟ آیا این دو با هم برابرى مىکنند؟ در پایان، چه چیزى گریبانگیر ما خواهد شد؟ بهتر است خوب حواسمان را جمع کنیم که: جوانى مىدهیم و چه مىگیریم؟! پس توجه داشته باشیم که همه چیزْ توى این دنیا به هم پیچیده است.(۲)
مهمترین دوران زندگى
دوران جوانى، درخشانترین دوران زندگى هر انسانى است و این دوران آفتهاى خاص خودش را دارد که بسیار هم ویران کنندهاند. و بازتابها و آثار آنها بسیار گستردهتر و درهم کوبندهتر از دورههاى بعدى است. بنابراین، جوان، لازم است توجه بیشترى به این مسئله بکند و ملاحظات زیادى را در زندگى مدّ نظر داشته باشد.
امیر مؤمنان على(ع) خطاب به جوان، تعبیرات مهم و ظریفى دارند که بسیار اهمیت دارد. ایشان دوره جوانى و موقعیت جوان را در نامه سى و یکم «نهجالبلاغه» که خطاب به فرزندشان نوشتهاند، با سه جمله توصیف مىکنند:
۱ . در تیرْرس حوادث و گرفتاریها هستى!
۲ . هدف بیماریها و امراض گوناگون واقع مىشوى!
۳ . (عزیزم!) در معرض آسیبها و آماج بلاها قرار مىگیرى!».(۳)
هر سه تعبیر مىخواهد موقعیتِ جوان را نسبت به این آفتها و آسیبها - که براى هر انسانى ممکن است پدید آید - حسّاس کند و او را به فکر وادارد و به چارهاندیشى بکشاند، تا اینکه جوان توجه داشته باشد و ساده از آن نگذرد و با مسائل و حوادث و رویدادهاى زندگى، عادى و سطحى برخورد ننماید.
پرهیز از بىخیالى
جوان عزیز، بهتر است بىخیال نباشد و روى کارها و انتخابها و تصمیمات خود، خوب فکر کند و عادى با مسائل، برخورد نکند و از این مطلب که او همواره در زندگى در معرض تهدیدها و آسیبهایى است که سرمایه او را به باد مىدهند، غافل نباشد ؛ زیرا اگر غافل و بىخیال و یا خیلى خوش خیال بود، آسیبها او را احاطه خواهند کرد و او درهم خواهد شکست و سقوط او قریبالوقوع خواهد بود.
چرایىِ گرفتاریها
فلسفه بلاها و گرفتاریها در زندگى، آزمایش انسان است و اگر انسانْ آمادگى لازم را در خود براى مقابله و استقامت و تحمّل آنها به وجود آورد در زندگى سرافراز، پیروز و سعادتمند خواهد گشت و سختیها و دشواریها، نردبان ترقّى و تکامل شده، موجب تعالى روح او خواهد شد؛ چرا که با اندیشه و بینش صحیح و محاسبه و تدبیر در کار، راه مقابله با آن را خواهد آموخت و بهترین
دوست و محبوب خود را انتخاب خواهد کرد.
در عرصه اجتماع و زندگى، بیشترین موفقیت بزرگان و دانشمندان در گرو شناخت آفتها و محل آسیبها بوده که توانستهاند راه مقابله با سختیها و دشواریها را بهدست آورند و همواره در آزمایشهاى سخت زندگى، سربلند و پیروز گردند. بنابراین بهتر است جوان در زندگى، خوب حواسش را جمع کند، هوشیار باشد و قدر عافیت و سلامت را بداند.
سلامتى جسم و روان
براى ما، هم سلامت جسم اهمیت دارد و هم سلامت روح و روان . اهمیت دارد که بدانیم همان طور که سلامت جسمى انسان، همواره ممکن است در معرض خطر بیماریهاى آسیبزا قرار گیرد، روح و روان ما نیز در معرض آسیبها و آفتهاى روانى فراوانى است.
عاقلانه است که راه پیشگیرى از بیماریها و مقابله با آنها یاد گرفته شود تا بتوان در صورت مشاهده کوچکترین علایم بیمارى، با آن به مقابله برخاست تا بلکه صدمه و آسیب، به حدّاقل برسد. همچنانکه خداوند متعال در بدن انسان، این امکان را قرار داده است و بدن انسان، خود به خود ، یک سیستم مقابله یا مکانیسم دفاعى دارد و طورى طراحى گردیده و عناصرى در آن تعبیه شده است که به محض ورود کوچکترین میکروب موذى و یا هر عامل محرّک خارجى، بلافاصله از خود، عکسالعمل نشان داده، به دفاع برمىخیزد.
گاهى براى مقابله با ویروسهاى قوى باید توان مقابله را بالا برد. لذا با تزریق واکسنها (میکروبهاى ضعیف شده)، بدن ما بر اثر تمرین مقابله با آفتها و آسیبها کمکم مقاوم مىشود و با بیماریها و ویروسهاى قوى هم به مقابله برمىخیزد و سلامت دستگاههاى مختلف بدن را تأمین
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها :